Jakie są rodzaje spółek?
Na początku warto rozróżnić dwa główne typy spółek, czyli osobowe oraz kapitałowe. W spółkach osobowych, np. cywilna, jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna, nacisk kładzie się na:
-
osobiste zaangażowanie,
-
współdziałanie,
-
zaufanie między wspólnikami.
Natomiast w spółkach kapitałowych, tj. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjna, priorytetem jest kapitał wniesiony do spółki, a wspólnicy często pełnią rolę inwestorów, którzy wyznaczają zarząd do prowadzenia bieżących spraw.
Zobowiązania w spółce cywilnej
Spółka cywilna należy do najprostszych form działalności wspólników. Przez to, że nie ma osobowości prawnej, odpowiedzialność za bieżące sprawy rozkłada się bezpośrednio na osoby tworzące spółkę. Podstawowym obowiązkiem jest wniesienie uzgodnionego wkładu, np. kapitału, nieruchomości, pracy, ponieważ to on stanowi podstawę do prowadzenia interesu.
W spółce cywilnej, każdy wspólnik ma prawo, a zarazem obowiązek, uczestniczyć w bieżących decyzjach przedsiębiorstwa. Wszelkie kwestie przekraczające tzw. zwykłe sprawy powinny być uzgadniane wspólnie. Przyjmuje się też, że wspólnik musi działać lojalnie i w interesie spółki.
Zobowiązania w spółce jawnej
W przypadku spółki jawnej pojawia się osobowość prawna, a jej funkcjonowanie określa Kodeks spółek handlowych. Mimo to wspólnicy nadal muszą wnosić swoje wkłady i aktywnie dbać o przedsiębiorstwo. Każdy z nich ma prawo prowadzić sprawy spółki, chyba że w umowie ustalono inny podział zadań.
W prowadzeniu spółki jawnej ważna jest też zasada zakazu konkurencji. Oznacza to, że żaden wspólnik nie powinien prowadzić działalności, która bezpośrednio zagrażałaby interesom spółki jawnej, jeśli nie uzyskał wyraźnej zgody od pozostałych.
Zobowiązania w spółce partnerskiej
Spółka partnerska różni się od pozostałych spółek tym, że jest przeznaczona głównie dla osób wykonujących wolne zawody, np. adwokatów, architektów czy lekarzy. Każdy partner odpowiada przede wszystkim za jakość własnej praktyki. Jednocześnie nadal pozostaje zobowiązany do wniesienia wkładów oraz lojalnej współpracy. Narażanie dobrego imienia spółki lub zatajenie istotnych informacji może mieć negatywny wpływ na wszystkich wspólników spółki.
Zobowiązania w spółce komandytowej
Spółka komandytowa dzieli wspólników na komplementariuszy (mających prawo prowadzenia spraw spółki, ale też ponoszących nieograniczoną odpowiedzialność) oraz komandytariuszy (inwestorów pasywnych). Wewnątrz spółki oznacza to, że komplementariusz zarządza i reprezentuje spółkę, a komandytariusz – wnosi wkład i zwykle nie ingeruje w bieżące decyzje.
Mimo tego podziału, każdy ze wspólników ma obowiązek przestrzegać ustaleń i dbać o wspólne dobro. Warto pamiętać, że zakres ich odpowiedzialności jest różny.
Podobna idea funkcjonuje w spółce komandytowo-akcyjnej, gdzie komplementariusz zarządza, a akcjonariusze dostarczają kapitał.
Zobowiązania w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością kładzie wyraźny nacisk na kwestie kapitałowe. Każdy udziałowiec ma wnieść określony wkład, np. pieniężny lub aportowy. Wszelkie dodatkowe obowiązki, tj. dopłaty czy świadczenia niepieniężne, są precyzyjnie opisane w umowie spółki.
Wspólnik z o.o. powinien zachowywać się fair wobec pozostałych, nawet jeśli nie zajmuje się codziennym zarządzaniem, ponieważ za to odpowiada zarząd. Lojalność przejawia się m.in. w szanowaniu decyzji zgromadzenia wspólników i unikaniu działań ewidentnie godzących w interes spółki.
Zobowiązania w spółce akcyjnej
W spółce akcyjnej najważniejszym punktem jest prawidłowe pokrycie akcji. Akcjonariusze, podobnie jak udziałowcy z o.o., mogą zostać zobowiązani do świadczeń dodatkowych, jeśli pozwala na to statut.
Istnieje także zasada, że nie wolno pobierać korzyści ze spółki sprzecznie z uchwałami lub przepisami, np. gdyby okazało się, że dywidenda została wypłacona niezgodnie z prawem, musi zostać zwrócona.
Zobowiązania w poszczególnych spółkach
Każda spółka ma wspólne mianowniki, tj. konieczność wniesienia wkładu i obowiązek lojalnego działania. Niedotrzymanie tych zasad prowadzi do poważnych konsekwencji, w tym nawet do wykluczenia wspólnika. Z tego względu dobrze jest wcześniej ustalić jasne reguły współpracy i nie bać się stale aktualizować umowy. W razie potrzeby warto skorzystać z profesjonalnego wsparcia. Uzyskasz je m.in. w kancelarii kancelaria-effekti.pl.
Pomoc w zakresie analizy umów i statutów pomoże Ci dopasować zasady funkcjonowania spółki do jej potrzeb i planów każdego ze wspólników. Taka przejrzystość sprzyja zaufaniu wspólników i klientów.
