Obecnie na rynku można kupić praktycznie wszystko. Wystarczy posiadać odpowiednią ilość gotówki, żeby móc cieszyć się najnowszym modelem telefonu, czy modną torebką. Czasami jednak zdarza się tak, że konieczny jest zwrot towaru, ponieważ nie przypadł nam do gustu bądź ktoś w prezencie podarował nam dokładnie to samo. Czy konsument ma prawo zwrócić zakupiony produkt? Czy sprzedawca ma obowiązek go przyjąć? Jak wygląda zwrot? Jak wygląda sytuacja w przypadku zakupów online? Na te i inne pytania odpowiedzi można znaleźć poniżej!
Konsument – definicja
Zanim będzie mowa o tym, jak postępować, kiedy chce się zwrócić towar, warto określić, kim tak naprawdę jest konsument. Mogłoby się wydawać, że jest nim każdy z nas podczas robienia zakupów. Jednak prawo to pojęcie definiuje odrobinę inaczej.
Uproszczając aspekt, prawny można śmiało powiedzieć, że konsumentem jest osoba, która dokonuje zakupu dla siebie od przedsiębiorcy. Oznacza to, że zakup w żaden sposób nie może być powiązany z prowadzoną działalnością przez klienta. Dopiero w połowie 2020 roku weszła zmiana umożliwiająca zwrot produktów osobom, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą. Natomiast pół roku później pojawiła się kolejna zmiana, dzięki której przedsiębiorcy mogą zwracać produkty zakupione online, pod warunkiem, że nie są ściśle związane z prowadzoną działalnością.
Czy sprzedawca musi przyjąć zwrot towaru zakupionego w sklepie stacjonarnym?
Mimo że zakupy online są dziś bardzo powszechne, to każdy z nas nadal korzysta z usług sklepów stacjonarnych. Czasami okazuje się, że zakup pod wpływem impulsu nie jest trafną decyzją lub produkt w domu wygląda zupełnie inaczej niż na wystawie sklepowej. W takiej sytuacji do głowy nie przychodzi nic innego, jak zwrócić towar. Nie jest to jednak wcale takie proste.
Przede wszystkim zgodnie z prawem sprzedawca nie ma obowiązku przyjąć od nas zwrotu. Skoro klient miał możliwość dotknąć, przymierzyć lub dokładnie obejrzeć kupowany towar, to wiedział, czego może po nim oczekiwać i zdecydował się za niego zapłacić.
Tak więc zwrot towaru w sklepie stacjonarnym jest zależny wyłącznie od polityki sprzedażowej miejsca oraz woli sprzedawcy. W wielu sklepach powstały regulaminy, które jasno określają, kiedy klient może oddać zakupiony produkt. Jeśli będzie spełniał ustalone warunki, to raczej nie będzie problemu z przyjęciem zwrotu.
Co więcej, w większości miejsc sprzedaży można znaleźć informację o tym, czy przyjmowane są zwroty. W przypadku, gdy nie ma takiej informacji, można dopytać pracownika o możliwość zwrotu.
Na jakich warunkach odbywa się zwrot towaru w sklepie stacjonarnym?
Właściciel sklepu, który umożliwia zwrot produktów zakupionych stacjonarnie, decyduje na jakich zasadach ma się odbywać cała procedura. Wyłącznie od niego zależy, czy towar zostanie przyjęty. Można jednakże zauważyć pewne warunki, które stosowane są w wielu sklepach. Można do nich zaliczyć, chociażby:
- Brak możliwości zwrotu produktów nabytych na wyprzedażach. Często towary z promocji mają delikatne defekty, o których klient jest informowany przed uiszczeniem zapłaty. W innym wypadku na wyprzedaży można kupić końcówki kolekcji. Wniosek jest więc prosty. Sprzedawca najprawdopodobniej nie będzie mógł ponownie sprzedać towaru,
- Klient musi posiadać paragon / dowód zakupu, który jest potwierdzeniem dokonania transakcji,
- Klient musi mieć oryginalne opakowanie lub metki – jeśli zamówiony towar nie będzie wyglądał jak nowy, traci na wartości. Co spowoduje, że inny klient nie zainteresuje się nim, chyba że po obniżeniu ceny,
- Określony termin zwrotu – Z reguły kupujący może oddać towar w ciągu 14 dni bez podania przyczyny. Niekiedy można się spotkać także z terminem 30 dni.
Czy można zwrócić towar kupiony w sklepie internetowym?
Zakupy w sklepie internetowym są bardzo wygodne. Niestety ich minusem jest to, że konsument nie może wcześniej zobaczyć produktu w rzeczywistości, dotknąć go, sprawdzić funkcjonowanie, czy przymierzyć. Dlatego prawo konsumenta (Ustawa o prawach konsumenta z dnia 30 maja 2014 r.) umożliwia zwrot towaru nabytego w sieci. Klient ma na to tylko 14 dni. Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, kiedy sprzedający nie poinformuje go o prawie odstąpienia od umowy. Wtedy termin wydłuża się do aż 12 miesięcy. Kiedy kupujący będzie chciał dokonać zwrotu zakupionego towaru, to musi przedstawić specjalne oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Nie jest zobowiązany podawać przyczyny swojej decyzji. Ma prawo rozpakować przesyłkę i obejrzeć zamówiony produkt, który nie może on nosić śladów użytkowania. W przypadku kiedy na przedmiocie będą znaki świadczące o tym, że był on używany, sprzedający może odmówić przyjęcia zwrotu.
Prawo do zwrotu towaru nabytego poza siedzibą przedsiębiorstwa
Niektóre firmy oferują sprzedaż zdalną lub poza swoją siedzibą np. przez telefon, lub na pokazach sprzedażowych. Pewnie większość z nas spotkała się z prezentacją, na której można nabyć garnki, czy sprzęt do mierzenia ciśnienia krwi. Oczywiście są to tylko przykłady, ponieważ w taki sposób (również przez telefon) można sprzedawać praktycznie wszystko. Klient ma prawo do odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza siedzibą firmy. Podobnie jak w przypadku transakcji przez Internet ma na to 14 dni.
Jak dokonać zwrotu towaru zakupionego przez Internet?
Niektórzy przedsiębiorcy dołączają do przesyłki formularz odstąpienia od umowy. Klient ma więc ułatwione zadanie. Wystarczy, że go wypełni i odeśle. Może to zrobić przy pomocy tradycyjnej lub internetowej poczty bądź osobiście w siedzibie firmy. Jeśli nie dostał gotowego formularza, wzory może znaleźć w sieci bądź na stronie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Najlepiej jest dostarczyć dokument w formie pisemnej i uzyskać potwierdzenie jego wysłania. Tak samo może zrobić w momencie, kiedy chce odstąpić od umowy zawartej zdalnie lub poza lokalem sprzedażowym.
Gwarancja i rękojmia, czyli dwie podstawy do zwrotu
Gwarancja i rękojmia to często mylone pojęcia. Jednak różnią się one przede wszystkim jednym ważnym aspektem. Rękojmia jest regulowana prawnie i sprzedawca nie może odmówić jej przyjęcia. Istotne jest też to, że zwracany towar musi posiadać wadę fizyczną, czyli niezależną od kupującego. Może polegać na tym, że nie działa tak, jak powinien, nie można z niego korzystać zgodnie z przeznaczeniem lub po prostu jest uszkodzony. Rękojmia obowiązuje 2 lata. Klient w tym okresie może żądać wymiany towaru, jego naprawy, zwrotu środków na konto bankowe lub obniżenia ceny.
Natomiast gwarancja nie ma żadnej podstawy prawnej i jest zależna wyłącznie od dobrej woli producenta. To on ustala okres jej trwania i zasady reklamacji. Jego zadaniem jest też ustalenie tego, czego może oczekiwać od niego klient.
Nie wszystkie produkty można zwracać
Jak się okazuje, nie wszystkie produkty podlegają zwrotowi. Dzieje się tak ze względu na ochronę praw sprzedawcy. Najczęściej nie można zwrócić tych towarów, które na pewno się ponownie nie sprzedadzą. Dotyczy to przede wszystkim przedmiotów spersonalizowanych lub wykonanych na zamówienie. Mogą to być:
- Długopis lub piór z grawerem.
- Biżuteria z wygrawerowaną datą, imionami, czy inicjałami.
- Meble na wymiar lub meble łazienkowe białe,
- Indywidualne tablice rejestracyjne.
- Tekstylia z własnym napisem lub zdjęciem.
Ponadto nie można zwrócić towaru, który był zapieczętowany, zagraża zdrowiu lub jest niehigieniczny, a opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu. Takim produktem będą, choćby leki, czy nawilżane chusteczki.
Kiedy jeszcze nie obowiązuje prawo do odstąpienia od umowy zawartej w sieci lub poza lokalem firmy?
Wbrew pozorom nie tylko towar wykonany specjalnie dla klienta może nie podlegać zwrotowi. Istnieje bowiem szereg innych czynników świadczących o tym, że nie obowiązuje prawo konsumenta do zwrotu towaru.
- Klient został poinformowany, że jeśli usługa zostanie wykonana zgodnie z oczekiwaniami, to nie będzie miał możliwości zwrotu.
- Dotyczy sprzedaży alkoholu, którego cena została ustalona podczas zawarcia umowy. Ich dostawa może trwać nawet 30 dni, a w tym czasie ich wartość może się zmienić, na co nie będzie miał wpływu sprzedawca.
- Produkt ma krótką datę ważności.
- Produkt szybko może się zepsuć.
- Cena towaru często się waha, nie z winy producenta.
- Przedmiot stanowi nieodłączną część innego.
- Pobyt w obiektach hotelowych.
- Usługi gastronomiczne.
- Transport przedmiotów.
- Usługi wypoczynkowe.
- Usługi związane z imprezami sportowymi, kulturalnymi i rozrywkowymi.
- Programy komputerowe, nagrania dźwiękowe lub wizualne zabezpieczone specjalną pieczęcią (opakowanie zostało otwarte).
- Części zamienne wykorzystane podczas naprawy.