Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę daje pracownikowi szereg przywilejów. Jednym z nim jest prawo do urlopu. Dni wolne, przeznaczone na odpoczynek, czy inne okoliczności należą się mu zgodnie z kodeksem pracy. Czy jednak w każdej chwili pracownik może wziąć urlop? Jakie są rodzaje urlopów i komu się one przysługują? Czy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu? Jeśli tak, to w jakiej sytuacji? Na jakich zasadach można ubiegać się o urlop na żądanie? O tym można przeczytać w tym artykule!
Oczywiście najbardziej popularny jest urlop wypoczynkowy. Jego głównym celem jest umożliwienie pracownikowi odpoczynku i zregenerowaniu sił. W zależności od tego, jak długi staż pracy posiada, może liczyć na 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego w ciągu całego roku kalendarzowego. Pracobiorca zobowiązany jest wcześniej poinformować swojego przełożonego o chęci wzięcia urlopu. Powinien to zrobić pisemnie w formie wniosku.
W wielu przedsiębiorstwach praktykowane są specjalne harmonogramy, które określają, kiedy możliwe jest wzięcie urlopu. Takie działanie umożliwia nieprzerwane działanie firmy nawet bez obecności jednego lub kilku pracowników.
Według kodeksu pracy pracodawca może odmówić jego udzielenia urlopu wypoczynkowego, jeśli nastąpił szczególny przypadek. Niestety przepisy nie określają dokładnie, czym ten szczególny przypadek jest. Określono jedynie, że jest to możliwe tylko w momencie, kiedy nieobecność pracownika w firmie spowoduje istotne zakłócenia jej działania.
Kiedy pracownik nie podziela zdania przełożonego i uważa, że jego urlop nie będzie miał żadnego wpływu na funkcjonowanie przedsiębiorstwa może dobiegać swoich racji przed sądem pracy, W takiej sytuacji to przełożony będzie musiał wykazać, że przeniesienie terminu urlopu jest konieczne.
Życia pokazuje, że nie można przewidzieć wszystkich wydarzeń. Czasami zdarza się tak, że następuje pewne zdarzenie losowe, które zmusza pracownika do wzięcia jednego lub kilku dni wolnego. Najczęściej chodzi o ślub, pogrzeb lub pobyt bliskiej osoby w szpitalu. W takiej sytuacji zatrudniony może skorzystać z przysługującego mu prawa do urlopu okolicznościowego. Podobnie jak w przypadku wypoczynkowego powinien o swojej decyzji wcześniej poinformować przełożonego np. zaraz po ustaleniu daty pogrzebu.
Pracodawca nie może odmówić pracownikowi udzielenia urlopu okolicznościowego. Jednak podwładny musi udowodnić, że nastała szczególna okoliczność. Może to zrobić za pomocą dokumentów z urzędu np. aktem zgonu. Długość trwania urlopu okolicznościowego zależna jest od sytuacji.
Urlop szkoleniowy przysługuje wyłącznie pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę oraz takiemu, który wyraził chęć i zgodę na podnoszenie swoich kwalifikacji zawodowych. Pracodawcy coraz częściej namawiają swoich podwładnych do różnego rodzaju szkoleń i doskonalenia swoich umiejętności. Przełożony może uwzględnić żądanie pracownika o urlop wypoczynkowy jedynie, kiedy sam skierował go na zajęcia. Długość urlopu z reguły wynosi 6 dni. Wyjątek stanowi czas na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowania i przystąpienie do egzaminu dyplomowego. W tym przypadku urlop wydłuża się do 21 dni. Pracodawca nie może odmówić urlopu szkoleniowego, skoro sam namawiał pracownika do dokształcania. Urlop jest płatny.
Jak sama nazwa mówi, urlop macierzyński przysługuje matkom, które właśnie wydały potomka na świat. Zasadniczo urlop powinien obowiązywać od momentu porodu, lecz wiele rodzicielek decyduje się na wykorzystanie jego części jeszcze przed udaniem się do szpitala. Najczęściej ma to miejsce na 6 tygodni przed przewidywanym terminem rozwiązania. Długość pozostałej części urlopu zależna jest od ilości dzieci wydanych na świat w trakcie jednego porodu.
Kobieta, która chce wykorzystać część urlopu przed porodem, musi złożyć odpowiedni wniosek u pracodawcy. Odmowa jego udzielenia nie wchodzi w grę.
Wiele świeżo upieczonych matek decyduje się na połączenie urlopu macierzyńskiego z urlopem rodzicielskim. Tym sposobem mogą spędzić nieprzerwany czas z nowo narodzonym dzieckiem. Wymiar urlopu określany jest pod względem ilości dzieci, które przyszły na świat w jednym czasie. Kiedy rodzi się tylko jedna pociecha, to urlop trwa 32 tygodnie. Natomiast przy dwójce i większej ilości dzieci okres ten wydłuża się do 34 tygodni. Większość z nas pewnie spotkała się z pojęciem „rocznego urlopu macierzyńskiego”. Choć w kodeksie pracy nie widnieje takie określenie, to potocznie używane jest właśnie w odniesieniu do połączenia urlopu macierzyńskiego z rodzicielskim.
Co ciekawe, urlop rodzicielski może przysługiwać także ojcu. Pod warunkiem, że wykorzystane przez niego dni będą sumować się z tymi, z których skorzysta matka i nie przekroczą określonego limitu.
Pracodawca może odmówić przyznania urlopu rodzicielskiego ojcu, jeżeli nie złoży wniosku o jego udzielenie w ciągu 14-dniowego wyprzedzenia. Może też to zrobić, kiedy część urlopu taty nie miała przekraczać 8 tygodni.
[inhype_block type=”postsgrid5″ block_title=”Przeczytaj” block_subtitle=”” block_posts_type=”random” block_categories=”” block_posts_limit=”3″ block_posts_loadmore=”no” block_posts_offset=”0″]
Urlop bezpłatny udzielany jest wyłącznie na wniosek pracownika. Natomiast pracodawca nie ma żadnego obowiązku udzielać takiego urlopu. Szczególnie jeśli przyczyny podane przez podwładnego nie wskazują na to, że wolne jest naprawdę mu potrzebne. Jednak w większości przypadków pracownik decyduje się na ten krok w momencie, kiedy nie ma wyjścia bądź chce podjąć sezonowe zatrudnienie. Mimo że urlop bezpłatny widnieje w kodeksie pracy, to żadna ustawa nie określa, jak długo może trwać. Oznacza to, że może trwać nawet kilka miesięcy. Co ciekawe, w tym czasie pracodawca nie może rozwiązać z nim umowy, chyba że podwładny złamie wcześniej ustalone zasady, np. wnioskował o urlop, aby zająć się chorą matką, po czym okazało się, że wyjechał na wakacje do ciepłych krajów.
Urlop na żądanie przysługuje każdemu pracownikowi, który pracuje na etacie. Jest związany z urlopem wypoczynkowym i w pewnym sensie z okolicznościowym. Przede wszystkim urlop na żądanie pracownik może wziąć wtedy, kiedy zdarzenia losowe sprawiły, że nie może stawić się w pracy. Podwładny nie musi podawać przyczyny, przez którą chce skorzystać z urlopu na żądanie. Bardzo istotne jest jednak to, aby pracownik zgłosił żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu.
Pracownik powinien wypełnić wniosek o urlop na żądanie jak najszybciej. W ten sposób pracodawca będzie mógł znaleźć za niego zastępstwo i jego nieobecność w pracy nie będzie miała wpływu na funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Niestety nie zawsze jest to możliwe, więc musi wnioskować o udzielenie urlopu najpóźniej w dniu, kiedy nie pojawi się w pracy. Oczywiście zobowiązany jest to zrobić przed godziną, o której rozpocząłby dzień pracy. To, w jakiej formie to zrobi, jest zależne wyłącznie od niego. Może zwyczajnie zadzwonić, wysłać SMS-a lub maila. Niestety wiadomość tekstową pracodawca może odczytać dopiero po rozpoczęciu dnia pracy. Nie jest to więc jednoznaczne ze zgodą na udzielenie urlopu na żądanie.
Zgodnie z ustawą każdemu pracownikowi przysługują 4 dni urlopu na żądanie w każdym roku kalendarzowym. Może on wykorzystać je w dowolnym momencie razem lub osobno. Żadna ustawa bowiem nie określa, czy wolne dni mają następować jeden po drugim, czy w określonych odstępach czasu. Pracobiorca może więc wszystkie 4 dni wykorzystać w jednym ciągu lub wziąć tylko jeden dzień wolnego, a resztę pozostawić na kolejne nieprzewidziane zdarzenia losowe.
Warto zaznaczyć, że urlop na żądanie jest nieodłączną części urlopu wypoczynkowego. To właśnie z jego puli pracownik może wybrać dodatkowe dni na załatwienie ważnych dla niego spraw lub wyleczenie chwilowej niedyspozycyjności. Tak więc za ten okres, kiedy pracobiorca nie pojawi się w miejscu zatrudnienia, otrzyma wynagrodzenie w wysokości 100%.
Mimo że pracownikowi prawnie należy się wolne na żądanie, to w niektórych przypadkach przełożony może nie zgodzić się na udzielenie urlopu. Najczęściej ma to miejsce, kiedy pracownik wykorzystał już cały urlop wypoczynkowy. Może też tego nie zrobić, jeśli istnieją istotne przesłanki do tego, że pracobiorca wcale nie potrzebuje wolnego, tylko zwyczajnie nie chce mu się przyjść do pracy.
Co więcej, pracodawca może nie dać wolnego, jeżeli konkretne zadanie niecierpiące zwłoki wymaga obecności pracownika w pracy.
Komentarze
papus
2022-08-17
mi nigdy nie odmówiono, zawsze biorę kiedy chce
Dodaj komentarz